در چند روز گذشته، خبر یافت شدن یک تابوت اشکانی و بازتاب آن همراه با گزارشهای تصویری بار دیگر چشم‌ها را به سوی استان کهن خوزستان افکند. یکی از این چشم‌ها، چشمان بسته سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی، و گردشگری کل کشور بود؛ بسته از آن رو که این سازمان نه تنها کار و تلاش شبانه روزی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان را در راستای پاسداری از میراث فرهنگی ایران نمی‌بیند، بلکه با کارهایی غیرمسئولانه تلاش می‌کند بر ضد منافع ملی کشور مانع از آگاهی رسانی همگانی درباره میراث فرهنگی خوزستان از سوی این انجمن شود.
در این راستا این سازمان در نامه ای اعتراضی به خبرگزاری مهر، که خبر یافت شدن تابوت اشکانی را پیش از دیگر خبرگزاری‌ها بار بازتاب داده بود، با ادبیاتی دور از انتظار با بهانه کردن خبر یافت شدن تابوت اشکانی، حملاتی شخصی نسبت به سخنگو و دبیر انجمن تاریانا انجام داده است.
در ادامه متن نامه اعتراضی سازمان میراث فرهنگی کل کشور و همچنین پاسخ خبرگزاری مهر را میخوانید.
خبرگزاری مهر: سازمان میراث فرهنگی در پی انتشار خبری از سوی خبرگزاری مهر در رابطه با "کشف یک تابوت اشکانی در خوزستان" یک جوابیه خواندنی دیگر صادر کرده است که متن آن و توضیحات مهر در ادامه می آید.
به گزارش خبرنگار مهر ؛ انتشار متن کامل جوابیه سازمان میراث فرهنگی اگر چه به جهت بی ربط بودن تقریبا کل آن با موضوع «کشف تابوت کودک اشکانی در خوزستان» الزام قانونی ندارد ، اما "مهر" پذیرش درخواست مدیران میراث فرهنگی برای انعکاس بی کم و کاست آن را مثبت و گامی مهم در شناخت حق از باطل برای افکار عمومی می داند.
متن جوابیه ارسالی میراث فرهنگی برای خبرگزاری مهر به این شرح است :
" پیرو درج خبری با عنوان «کشف تابوت کودک اشکانی در خوزستان» مورخ ۸ دی ماه ۱۳۸۸ و دیگر مطالب و گزارشهای مرتبط در آن خبرگزاری که در آنها نکته ها و مدعاهای کذب و کاملاً غیر تخصصی راجع به یک موضوع کاملاً تخصصی مطرح گردیده ، مقتضی است وفق قانون مطبوعات نسبت به انتشار جوابیه ذیل در اسرع وقت و بی کم و کاست اقدام لازم را به عمل آورید. جا دارد تا به مدیر عامل محترم خبرگزاری مهر تأکید کنیم که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با توجه به درج کامل و آزاد گزارشهای مورد نظر در آن خبرگزاری تغییر و حذف حتی اندکی از این جوابیه را نیز پذیرا نبوده و در صورت هرگونه جرح و تعدیل در متن حاضر تا زمان حصول نتیجه مطلوب موضوع را از طرق قانونی پیگیری خواهد نمود.
برای دفعات متعدد، خبرگزاری مهر به علت عدم آشنایی با اصول اولیه و پایه ای حرفه اطلاع رسانی، دچار خطای جدیدی شد. روز سه شنبه هفته گذشته خبرگزاری مهر در گفتگو با یک منبع خبری غیرمرتبط با سازمان میراث فرهنگی که کاملاً نیز غیرمتخصص است خبر از کشف تابوت یک کودک اشکانی داد که این خبر در برخی رسانه ها نیز منتشر شد.
از جمله اشتباهات خبرگزاری مهر که میزان و گستره وابستگی آن به سازمان تبلیغات اسلامی و شهرداری تهران هنوز هم روشن نیست استناد به اظهارات منبعی است که نه تنها دارای مسؤولیتی در سازمان میراث فرهنگی نیست بلکه از دانش ابتدایی در این زمینه هم برخوردار نیست.
فعالان حرفه ای در مطبوعات به خوبی می دانند که استناد به منابع مسؤول و رسمی برای کسب خبر از جمله اصول ابتدایی این حرفه محسوب می شود چرا که در غیر این صورت مراجعه به هر شخصی نه تنها نمی تواند به عنوان صحت خبر قلمداد شده بلکه منجر به انواع شایعه پردازی و گاه تشویش افکار عمومی نیز بشود.
در همین راستا ذکر توضیحاتی دقیقتر ضروری می نماید: ۱- جهت تنویر افکار عمومی اعلام می شود که در خصوص منبع مورد استناد خبرگزاری مهر مواردی وجود دارد که به خوبی گویای عدم آشنایی این خبرگزاری با اصول حرفه اطلاع رسانی است، از جمله آن که فرد مورد مصاحبه از سوی خبرگزاری مهر نه تنها مقام مسؤولی محسوب نمی شود بلکه حتی از پرسنل شاغل در سازمان میراث فرهنگی هم نیست. همچنین فرد مذکور در حال حاضر به علت اظهارات غیرکارشناسی خود که منجر به ورود برخی صدمات به آثار تاریخی خوزستان نیز شده دارای پرونده های باز قضایی متعدد است. این پرونده های قضایی که در حال بررسی و رسیدگی است در پی شکایات متعدد بخشهای مختلف سازمان میراث فرهنگی خوزستان و نیروی انتظامی بوده است. در نهایت این که منبع مورد استناد خبرگزاری مهر نه تنها دارای تخصصی در عرصه میراث فرهنگی و باستان شناسی نیست بلکه شنیده ها حکایت از آن دارد که فرد مذکور صرفا ً‌دارای مدرک تحصیلی دیپلم است!! با این همه وی همواره در خصوص تخصصی ترین مسائل میراث فرهنگی و باستان شناسی اظهار نظر- و اخیراً اطلاع رسانی- می کند!!
۲ - به این ترتیب کاملاً واضح و مبرهن است که منبع خبر این خبرگزاری از هیچگونه وجاهت قانونی، کارشناسی، علمی و مسؤولیتی برای انتشار هر گونه خبری در حوزه میراث فرهنگی برخوردار نیست اما این که خبرگزاری مهر که بر اساس آمار و مستندات دقیق و مستدل بحث سیاهنمایی در حوزه میراث فرهنگی را در دستور کار خود دارد چگونه اصول حرفه ای را برای تحقق اهداف خود زیرپا می گذارد موضوعی است که خود این خبرگزاری باید پاسخگوی آن باشد چرا که در حال حاضر صحت و سقم و قابل اعتنا بودن اخبار این خبرگزاری در حوزه میراث فرهنگی از جهات متعدد علمی، کارشناسی و رسمی زیرسئوال است.
۳ – اما ذکر یک مثال، میزان بی تجربگی و نا آشنایی با اصول و بدیهیات حرفه ای اطلاع رسانی از سوی خبرگزاری مهر را روشنتر می کند: «آقای دوربینی» را اگر همه مردم نشناسند اکثریت فعالان رسانه ای به خوبی می شناسند. آقای دوربینی همان مرد میانسالی است که در تمام مراسمها، تجمعات و تحصنها در هر موضوع و مبحثی شرکت می کند به نحوی که تقریباً ندیدن تصویر وی در گزارشهای خبری ! اما آیا آقای دوربینی به واسطه این که در مراسمهای مختلف دیده می شود می تواند به عنوان کارشناس امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره مورد استناد رسانه ها قرار گیرد؟ پاسخ این پرسش بی درنگ و قطعاً منفی است اما روش به کار گرفته شده از سوی خبرگزاری مهر ظاهراً این موضوع را نفی نمی کند و از این بابت جای آقای دوربینی به عنوان یکی از منابع اصلی خبری در خبرگزاری مهر واقعا خالی است!!
۴ – به هر حال این که چگونه است که خبرگزاری مهر در حالی که در کشور سازمان و مقامات مسوول وجود دارند به سراغ امثال «آقای دوربینی» می رود موضوعی جالب توجه و غیر قابل توجیه است چرا که باور و تصور معقول و عمومی از یک خبرگزاری آشنایی با اصول اولیه حرفه خبرنگاری است.
۵ – جهت تنویر افکار عمومی باز هم اعلام می گردد که روش به کارگرفته شده از سوی خبرگزاری مهر در گفتگو با منابع غیر رسمی و امثال آقای دوربینی زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که متوجه مضرات آن شویم: باز هم برای مثال، اگر زمانی که یکی از آقایان دوربینی غیر مسؤول در گفتگو با این خبرگزاری چنان چه اعلام کند تابوت یک کودک اشکانی کشف شده است بر فرض اگر بررسیهای تخصصی و کارشناسی دستگاه مسؤول نشان داد که این تابوت نه تنها متعلق به دوره تاریخی مذکور نیست بلکه حتی فاقد ارزش تاریخی است تکلیف چیست؟ آیا در آن صورت دستگاه مسؤول باید متهم به بی دانشی یا شاید حتی سرقت آن اثر هم بشود؟! آیا خبرگزاری مهر تعمداً اقدام به انتشار اخباری از این دست می کند که شاید فاقد هرگونه صحتی باشند و به این ترتیب زمینه را برای جنجال آفرینی فراهم می کند؟ آیا با روشی که خبرگزاری مهر در پیش گرفته نمی توان زمینه اطلاع رسانی ناصحیح و ممزوج با اطلاعات غلط، شایعه و مشوش کننده افکار عمومی را فراهم ساخت؟ در چنین وضعیتی دیگر چه نیازی به دستگاهها و مقامات مسؤول هست وقتی خبرگزاری مهر می تواند با استناد به امثال آقای دوربینی و هر منبع ناشناسی و غیر متخصص دیگری هر آنچه می خواهد منتشر کند؟!
۶- به همین جهت و بنا به اشکالات متعدد دیگر بود که سازمان میراث فرهنگی نیز با شناخت از عدم آشنایی خبرگزاری مهر با اصول حرفه ای و غرض ورزی آشکار این رسانه نسبت به میراث فرهنگی کشور همکاری بخشهای مختلف این سازمان را با آن به حالت تعلیق درآورده است. در این راستا به صراحت اعلام می نماییم سازمان میراث فرهنگی به دنبال اصرار خبرگزاری مهر به روند ناسالم و غیر حرفه ای خود از جمله: انتشار اخبار غیرکارشناسی و غیر تخصصی، استناد به منابع غیرمسؤول، غرض ورزی آشکار، هتک حیثیت شخصی کارمندان و مدیران سازمان و نیز جعل عنوان و جعل موضوع در خبرهای خود (که مصادیق پرشماری از آنها نیز به صورت مستند قابل ارائه است) مدتی است که هرگونه همکاری با این رسانه را به حالت تعلیق درآورده و به این ترتیب اخبار منتشره از سوی این خبرگزاری مورد تأیید سازمان مسؤول میراث فرهنگی کشور نیست.
۷- طبیعی است که ادامه انتشار اخبار و گزارشهایی از این نوع به خوبی گویای صحت و درستی تصمیم سازمان میراث فرهنگی در جداسازی این رسانه از سایر رسانه های کشور است.
و اما توضیحات "مهر"
از خدا جوییم توفیق ادب
۱- در تاریخ هشتم دی ماه جاری برای اولین بار خبری از سوی خبرگزاری مهر در رابطه با کشف اتفاقی یک تابوت اشکانی در یکی از شهرستانهای استان خوزستان به نقل از" دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان تاریانا " با رعایت جنبه های حفاظتی منتشر شد که بازتاب فراوانی هم در رسانه ها داشت.
۲- چهار روز بعد در ۱۲ دی ماه خبرگزاری مهر در گزارشی تشریحی تصویری جزئیات بیشتری از این تابوت اشکانی به همراه عکسهایی منحصر به فرد از آن ارائه کرد و در ۱۳ دی ماه یعنی دست کم ۱۲۰ ساعت بعد از انتشار اولین خبر مهر در این رابطه سایت " میراث آریا " متعلق به سازمان میراث فرهنگی کشور در خبری به شماره ۴۱۴۱۴ خبر کشف این تابوت را به همراه یکی از عکسهای خبرگزاری مهر باز نشر داد . خبری که اطلاعات آن همان اطلاعات خبرگزاری مهر بود و تنها نکته ای که به آن اضافه شد این بود که دست کودک اشکانی در کوزه قرار داشت! این هم تصویر خبر یاد شده:
۳- سازمان میراث فرهنگی و منابع خبری وابسته به آن که گویا تاکید بسیار فراوانی بر "فعالیت حرفه ای در مطبوعات" ، "اصول اولیه و پایه ای حرفه اطلاع رسانی"، "ارائه اخبار کارشناسی و تخصصی" و "استناد به منابع مسؤول و موثق" دارند ؛ لابد نه تنها باید از سرقت خبر و سوژه بیزار باشند بلکه در انتشار این خبر و دیگر اخباری مانند این جلوتر از دیگر رسانه ها عمل کنند . اما با وجود ارتباط راحت با همه مقامات مسئول و تایید شده و جمیع این فضایل در مجموعه مذکور معلوم نیست به چه علتی همیشه در این زمینه از دیگر رسانه ها عقب می مانند.
منبع اطلاعاتی که در این گزارش مشروح و مصور خبرگزاری مهر به کار رفته یکی از کارمندان بلند پایه سازمان میراث فرهنگی خوزستان است که بنا به دلایلی که همه از آن مطلعند از اعلام نام خود بیمناک است. چنانچه در جوابیه سازمان مذکور هم از پرونده سازی های قضایی ذکری به میان رفته است.
۴- با همه این تفاسیر ناگهان و به یکباره سازمان میراث فرهنگی که خود خبر مهر را نیز منتشر و تایید کرده ، با ارسال جوابیه ای که باز هم از کلمات و جملاتی آغشته به تهدید و توهین تشکیل شده اصل خبر، منبع خبر و خبرگزاری مهر را مورد عنایات ویژه قرار داده است.
جالب آنکه در این جوابیه هفت بندی که در آن تاکید فراوانی بر وجود "نکته ها و مدعاهای کذب و کاملاً غیر تخصصی" در اخبار مهر شده است، حتی یکبار هم به اینکه کدام قسمت از اخبار و گزارشهای مهر در این زمینه کذب و غیر تخصصی است اشاره ای نشده و تنها پر شده از غلطهای دستوری مانند این بخش که در آن جمله بدون فعل و معنا با دو علامت تعجب پایان می یابد: "آقای دوربینی، همان مرد میانسالی است که در تمام مراسمها، تجمعات و تحصن ها در هر موضوع و مبحثی شرکت می کند به نحوی که تقریباً ندیدن تصویر وی در گزارش های خبری !! اما آیا آقای دوربینی..."
به راستی مدیران جوابیه نویس این سازمان که به این راحتی شخصیت یک شهروند را به تمسخر گرفته و بدون هر گونه ارتباطی به مطلب ، او را سمبل نا آگاهی و عدم تخصص و ... نسبت به امور مختلف معرفی می کنند ، شایسته تصدی مدیریت های فرهنگی این مرز و بوم هستند؟! قضاوت با مردم.
"مهر" شرافت و ارزش شهروندانی چون "آقای دوربینی" را که ادعایی گزاف ندارند ، مسئولیت های ملی را در حالی که صلاحیت ندارند اشغال نکرده اند ، بیت المال را صرف نابخردی های خود نمی کنند و هرگز حق احدی از مردم را نخورده و آنان را تمسخر نمی نمایند ؛ از اندک مسئولان مدعی و بی صلاحیت و نابخرد و هتاک بسیار برجسته تر می شمارد. و لذا بابت بی ادبی به ایشان در نامه رسمی سازمان میراث فرهنگی پوزش می طلبد.
۵- با نگاهی به مجموع این اتفاقات در زمینه این خبر و دیگر اخباری که از سوی خبرگزاری مهر و دیگر رسانه ها از جمله رسانه متعلق به سازمان میراث فرهنگی منتشر شده با توجه به عدم ارتباط جوابیه با موضوع ذکر شده به نظر می رسد مفاد اصلی این متن مدتها پیش از سوی مسئولان سازمان میراث فرهنگی کشور آماده شده بود و تنها منتظر موقعیتی برای انتشار آن بوده اند. اما گویا عجله و بی تابی دوستان باعث شده است جوابیه با خبر تایید شده " کشف تابوت اشکانی " گره بخورد!
۶- آقای مجتبی گهستونی دبیر و سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان تاریانا از پردغدغه ترین چهره های فعال در عرصه میراث فرهنگی کشور است که به دلیل دلبستگی فراوانی که به میراث فرهنگی دارد خبرهای مربوط به میراث فرهنگی خوزستان را با عرقی مثال زدنی با استناد به گزارشهایی مستدل و همچنین ارائه عکس به گوش رسانه های مختلف و از جمله خبرگزاری مهر می رساند. وی چندی پیش از سوی نیروهای تجزیه طلب و پان عربیست به شدت مورد تهدید قرار گرفت.
۷- به نظر می رسد عدم آشنایی با ادب ، ادبیات و فنون تعامل با رسانه ها هر مشکلی را حل کند ، مشکلات مربوط به بی توجهی و عدم کارامدی و تخصص لازم برای حفظ میراث فرهگی این مرز و بوم و چه بسا میراث کهن جهان را حل نکند. فرافکنی هرگز گزینه ای برتر از پاسخگویی نیست. بویژه در نظام جمهوری اسلامی ایران.
.jpg)